شرکتنامه یا اظهارنامه ثبت شرکت چیست و چه کاربردی دارد؟

شرکت نامه مربوط به ثبت شرکتها در قوانین و مقررات تعریف نشده است؛ با توجه به ماهیت انواع شرکت ها کاربرد آن نیز متفاوت میباشد؛ به عنوان مثال مطابق نظامنامه قانون تجارت، که بر اساس قانون مقدم و ماضی بوده، برای شرکتهای سهامی، شرکتنامه جزء مدارک اساسی بوده، که در قانون جدید حذف شده است! (در قانون مصوب 1347 شرکت نامه پیش بینی نشده است و از این رو اظهارنامه و اساسنامه جای شرکتنامه را گرفته اند. ) حال در این مطلب میخواهیم بدانیم اظهارنامه ثبت شرکت چیست؟ و چه اصولی دارد؟

یک شرکتنامه کاربردهای مختلفی دارد که با توجه به نوع شرکت مشخص خواهد شد؛ شرکتنامه سبب مشخص شدن ماهیت قراردادی شرکت­ ها می شود و درحال حاضر می توان از آن به عنوان یک قرارداد پیمان جمعی استفاده نمود؛ و همانطور که گفتیم، در شرکت­های سهامی عام به جای شرکتنامه از اساسنامه به عنوان قراردادی با چارچوب مشخص استفاده میشود.

اظهارنامه ثبت شرکت چیست؟

مطابق ماده 6 لایحه اصلاحی قانون تجارت، برای تأسیس شرکت­ های سهامی عام، موسسین شرکت باید حداقل 20% از سرمایه شرکت را تعهد کنند و حداقل 35% از مبلغ سرمایه تعهدی را در حساب شرکت، در یکی از شعب بانک ها، به اسم شرکت در شرف تاسیس، به عنوان سپرده قرار دهند.

پس از آن اگر درخواست ثبت شرکت برای تهران باشد، باید یک اظهارنامه به همراه طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام آن، که تمامی موسسین شرکت آن را امضاء کرده باشند، را به اداره کل ثبت شرکت­ها در تهران تقدیم نمایند؛ اگر هم درخواست ثبت برای شهرستان­ باشد، باید اظهارنامه ثبت شرکت و ضمیمه­ های آن یعنی طرح اساسنامه و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام را که به دست تمامی موسسین امضا شده باشد، به ادارۀ ثبت اسناد و املاک منطقه مربوطه تحویل داده و رسید دریافت کنند.

درصورتیکه بخشی از مبلغی که موسسین شرکت آن را تعهد کرده اند، غیر نقدی باشد باید عین مبلغ و یا مدارک مالکیت آن را در بانک به حساب افتتاح شده برای شرکت پرداخت کنند.

چه مواردی در تنظیم اظهارنامه ثبت شرکت باید قید شود؟

طبق ماده 7 لایحه اصلاحی قانون تجارت، اظهارنامه ثبت شرکت باید تاریخ دقیقی داشته باشد، و به امضاء تمامی موسسین شرکت نیز رسیده باشد؛ همچنین موضوعات زیر هم حتما باید در اظهارنامه قید گردد که عبارتند از :

1. نام شرکت
2. موضوع شرکت
3. هویت کامل و اقامتگاه موسسین
4. مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقدی و غیر نقدی آن به تفکیک سهام، به صورت مجزا
5. تعداد سهام با نام و بی نام و مبلغ اسمی آن ها، اگر سهام ممتاز نیز موجود باشد باید تعداد، امتیازات و خصوصیات این سهام مشخص گردد.
6. میزان تعهد هر کدام از موسسین و مبلغی که پرداخت کرده اند، با تعیین شماره حساب و نام بانک مربوطه که تمامی پرداختی ها در آن صورت گرفته است، معین خواهد شد.
   اگر آورده غیر نقدی باشد توصیف کامل و تعیین مشخصات و ارزش آن باید به گونه ای باشد که بتوان از مقدار و کیفیت آورده غیر نقدی اطلاع حاصل کرد.
7. مرکز اصلی شرکت
8. مدت شرکت

اظهارنامه ثبت شرکت نوعی خوداظهاری اطلاعات و جنبه اعلامی بودن مطالب  دارد؛ بنابراینباید حداقل اطلاعات مذکور در زمان تاسیس شرکت، در اظهارنامه درج گردد! شایان ذکر است اظهارنامه در عرف حقوق ثبتی به دو دسته، اظهارنامه تاسیس و اظهارنامه افزایش سرمایه تقسیم می گردد، که محتویات و مندرجات هر کدام از آن متفاوت و مغایرت هایی دارد.

نحوه ارائه اظهارنامه ثبت شرکت

ارائه اظهارنامه ثبت شرکت های سهامی خاص در قانون تجارت تعارض و تضاد بسیاری دارد؛ به این صورت که طبق ماده 20 قانون تجارت، در شرکت­ های سهامی خاص اظهارنامه باید به امضای همۀ سهامداران شرکت برسد و این در حالی است که طبق مواد 76 تا 82 قانون مذکور، حد نصاب برای تشکیل و تصمیم گیری­ ها در این شرکت­ ها می تواند تا یک سوم تعداد سهامداران نیز کاهش پیدا کند.

بنابراین شرکت­ هایی که در آنها حد نصاب برای اکثریت اعضای حاضر در زمان تشکیل و تصمیم گیری­ ها پیش بینی شده است ( که شرکت­های سهامی خاص هم جزو همین گروه هستند ) به خاطر غیبت بعضی از سهامداران و حاضر نبودن تمامی آنها، امکان ارائه اظهارنامه ای که به امضاء تمامی اعضاء رسیده باشد را ندارند.
به همین دلیل برای ارائه اظهارنامه در زمان ثبت شرکت­ به مشکل مواجه می شوند که این مشکل در قوانین جدید برطرف خواهد شد.